کیست پیلونیدال یا سینوس پیلونیدال یک کیسه کوچک پوستی حاوی مو در قسمت پایین کمر است. همچنین ممکن است به شکل یک آبسه حاد یا سینوس تخلیه شونده نیز بروز کند.
کیست یا آبسه یا سینوس پیلونیدال معمولاً در انتهایی‌ترین نقطه ستون فقرات ایجاد می‌شود، و در مردان شایع تر است.
واژه پیلونیدال به معنی nest of hairs (آشیانه‌ای از موها) است.
علائم:
در صورت عدم عفونت علامتی ندارد، و با ایجاد عفونت، درد، قرمزی، احساس درد با لمس و تورم ناحیه مبتلا همچنین تب و لرز، ترشح چرک بروز می‌کند.
تشخیص:
این بیماری آن‌قدر واضح است که نیاز به روش تشخیصی خاصی ندارد و پزشک با مشاهده به راحتی به وجود آن پی می‌برد .
درمان:
برای درمان حتماً نباید منتظر نشانه‌ها و علائم آزاردهنده شد و بهتر است اقدام درمانی به محض تشخیص انجام پذیرد .
علل:
حدس و گمان‌ها نشان از این مدعا دارد که علت آن اکتسابی و ترکیبی از تغییرات هورمونی پس از بلوغ، رشد مو ریزش مو و (اصطکاک ناشی از لباس طی نشستن طولانی‌مدت) و تعریق و ورود موهای سرگردان به داخل منافذ پوستی این نواحی است.
احتمال ابتلا به بیماری سینوس پیلونیدال در صورت داشتن برخی شرایط ( افزایش ) پیدا می‌کند که شامل:
شغل کم تحرک: کارهای کم تحرک و نشسته مانند کارمندی و رانندگی باعث اصطکاک پوستی می شود.
اضافه وزن یا چاقی: چاقی ازیک طرف منجر به کم تحرکی فرد و از طرفی دیگر باعث تعریق همیشگی گودی باسن می‌شود و از این طریق بر احتمال کیست مویی می‌افزاید.
سابقه‌ی خانوادگی: رویت شده این بیماری در سایر اعضای خانواده در بیش از یک سوم موارد وجود دارد.
وجود سوراخ مادرزادی انتهای دنبالچه‌ای: این سوراخ شرایط را برای گیر افتادن مو مساعد می‌کند.
پر مویی یا داشتن موهای مجعد و درشت و تراکم بالای موها در یک ناحیه
ضربه به ناحیه پایین کمری
جنس مذکر: به دلیل داشتن مقدار بیشتری مو نسبت به زنان با احتمال بیشتری در معرض خطر این کیست مویی هستند.
پوشیدن لباس‌تنگ: به علت افزایش اصطکاک
بهداشت فردی ضعیف
پیشگیری:
بهترین راه برای در امان ماندن از این شرایط و جلوگیری از عود کیست پیلونیدال از بین بردن عامل اصلی ایجاد کننده آن یعنی ( کوتاه نگهداشتن موهای ناحیه‌ی انتهایی کمر ) است.
یک راه پیشگیری مناسب دیگر استفاده از صابون‌های ضد باکتری و یا گلیسیرین برای پاک کردن این منطقه از هر گونه باکتری است. صابون باید به اندازه کافی و نه بیشتر استفاده شود تا منافذ پوست را مسدود نکند. بنابراین استحمام روزانه می‌تواند بسیار مفید باشد.
تا حد امکان از کم‌تحرکی و نشستن بر روی ناحیه‌ی دنبالچه خودداری کرد تا اصطکاک کم شود .
پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت نیز می‌تواند در پیشگیری از کیست مویی مؤثر باشد؛
کاهش وزن همراه با ورزش و تحرک بدنی می‌تواند احتمال به وجود آمدن سینوس پیلونیدال را کاهش دهد.
درمان :
در حال حاضر قطعی‌ترین روش درمان کیست مویی یا سینوس پیلونیدال روش‌های مختلف جراحی است.
اقدامات پس از جراحی کیست مویی:
مسکن
استراحت: نیاز به استراحت در خانه و پرهیز از کار سنگین در محل کار تا دو هفته پس از جراحی وجود دارد؛
وضعیت صحیح نشستن: از نشستن بر روی زخم خودداری شود برای این کار می‌توان از بالش‌های تیوپی در زیر خود استفاده کرد
استفاده از توالت فرنگی
حمام: در صورت باز بودن روش جراحی حداقل یک بار روزانه مجاز به دوش همراه با پانسمان و سپس برداشت آن پس از خیس شدن هستید، ولی در روش جراحی بسته کیست مویی تا چند روز ابتدایی پس از عمل باید محل جراحی کامل خشک بماند و از حمام اجتناب شود.
خشک کردن زخم: پس از هر بار شست‌وشو باید زخم را بدون مالش با یک پارچه نرم به آرامی خشک کرد.
لباس گشاد: لباس زیر پنبه‌ای و بدون الیاف مصنوعی و نایلون و گشاد پوشیده شود؛
رژیم غذایی پر فیبر: برای جلوگیری از یبوست و زور زدن
اجتناب از ورزش و فعالیت بدنی: برای بهبودی زخم و جلوگیری از فشار بر آن باید فعالیت بدنی و ورزش را تا دو الی چهار هفته بعد و بهبودی نسبی زخم به تأخیر اندازید؛